Należy zwrócić uwagę na zapisy dotyczące wynagrodzenia w sytuacji, kiedy dzień zdjęciowy jest krótszy, w tym z przyczyn dotyczących producenta, w sytuacji, kiedy aktor pozostaje w dyspozycji producenta na planie, ale zdjęcia się nie odbywają z przyczyn niezależnych od aktora itd. Jest oczywiste, że aktor w takich sytuacjach, od siebie niezależnych powinien wynegocjować jak najwyższe stawki wynagrodzenia za dany dzień zdjęciowy. W tym zakresie wymagana jest precyzja zapisu, nie pozostawiająca możliwość interpretacji.
Należy zwrócić uwagę na to za co jest wypłacane wynagrodzenie. Standardowe zapisy obejmują zarówno samo wykonanie roli, przeniesienie praw opisanych w umowie, udzielone zezwolenia, wykonywanie innych obowiązków określonych w umowie, w tym w zakresie działań reklamowych, sponsoringowych, promocyjnych filmu/serialu. Należy precyzyjnie określić terminy płatności wynagrodzenia, które powinny być jak najkrótsze.
Aktor przy zawieraniu umowy powinien zweryfikować, czy w danym filmie/serialu będzie miało miejsce z jego udziałem tzw. lokowanie produktu, „product placement”, czyli używanie w scenach z udziałem aktora konkretnych produktów/usług oznaczonych ich nazwami/znakami towarowymi. Coraz szerszą praktyką w umowach aktor – producent w takich wypadkach jest ustalenie wyższego wynagrodzenia za udział aktora w takiej scenie np. poprzez wyższą stawkę za dzień zdjęciowy z takim lokowaniem produktu.
Brak uwagi aktora/jego pełnomocnika przy zawieraniu umowy i precyzji zapisów może spowodować, iż wynagrodzenie takie obejmować będzie szereg innych czynności i zezwoleń poza standardowymi w produkcji audiowizualnej. Zagadnienie to wiąże się z zakresem obowiązków aktora opisanych w umowie, które ma wykonywać w ramach ustalonego w umowie wynagrodzenia. Obowiązki aktora, również poza planem filmowym powinny być precyzyjnie sformułowane, tak aby nie okazało się, że aktor ma poświęcić jeszcze wiele czasu i działań na czynności określone w umowie.
Aktorzy, szczególnie ci wykonujący główne role powinni podejmować próby ustalania wynagrodzenia dodatkowego uzależnionego od sukcesu finansowego filmu/serialu, np. w danym procencie od zysków producenta. Rozwiązanie takie w polskich warunkach, również w wypadku współtwórców filmu (reżyser, autor scenariusza) jest bardzo rzadkie, jednakże jest możliwe i jest niezależne od tzw. wynagrodzenia dodatkowego (tantiem) przysługującego na podstawie przepisów prawa, o czym będzie mowa w odrębnym tekście.
Aktorzy również w wypadku przeniesienia na określonych polach eksploatacji takich jak reemitowanie czy szeroko rozumiany internet (określany jako publiczne udostępnianie utrwalenia artystycznego wykonania w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym) w tym np. VOD tj. Video on Demand, które nie są aktualnie objęte tzw. dodatkowym wynagrodzeniem wypłacanym m.in. przez nadawców telewizyjnych, kina powinni podjąć próbę zapewnienia sobie prawa do dodatkowego wynagrodzenia. Działania takie i próby powinny być podejmowane przynajmniej do czasu zagwarantowania w polskim prawie tantiem na rzecz aktorów na tych polach eksploatacji.
Sekretariat Biura ZASP
Beata Bauer
+48 22 696 79 00
E-mail: zasp@zasp.pl
Al. Ujazdowskie 45
00-536 Warszawa
Biuro czynne:
pon. – pt. 9.00 – 17.00
Copyright © 2023 Związek Artystów Scen Polskich ZASP – Stowarzyszenie. All Rights Reserved.
Created by Pink Design